Türk sinemasında “Bay Sinema” olarak anılan direktör, senarist ve yapımcı Türker İnanoğlu, “Bugüne kadar 208 sinema sineması, 4 binin üzerinde televizyon dizisi ve 10 bin saatin üzerinde ‘Bir Diğer Gece’ üzere televizyon programı yaptım.” dedi.
83 yıllık ömrünün 63 yılını adadığı sinemayı, “imparatorluk kurdum” diyerek tanımlayan İnanoğlu, Yeşilçam oyuncusu Gülşen Bubikoğlu ile olan evliliğini, çocukları ve torunlarıyla ilgilerini, sinemalarında başrol oynamış ve şu an hayatta olmayan oyuncuları izlerken neden gözyaşlarına boğulduğunu, yakında temelini atacağı Karabük Üniversitesi Türker İnanoğlu İrtibat Fakültesi ile yazdığı “Acısıyla Tatlısıyla Türker İnanoğlu Yeşilçam’ı Anlatıyor” kitabın anlattı.
Güzel Sanatlar Fakültesinde okurken sinemaya geçen ve mesleğini Asya’dan Avrupa’ya ve Afrika’ya kadar yaptığını aktaran İnanoğlu, “Bugüne kadar 208 sinema sineması, 4 binin üzerinde televizyon dizisi ve 10 bin saatin üzerinde ‘Bir Öteki Gece’ üzere televizyon programı yaptım.” diye konuştu.
“Türk sinemasının unutulmaz isimlerinden birisiniz. Bu kadar sevilmenizi, hürmet duyulmanızı neye bağlıyorsunuz. Sinemayla aranızda büyük bir aşk olması lazım. Yapımcılık serüveni nasıl başladı?”
“Ben bu mesleğe tesadüf yapıtı girdim. Kanlıca’da komşumuz, son Osmanlı sadrazamlarından Saffet Paşa’nın yalısına geldiğinde sinemacılarla tanıştım. Asistanlık teklif ettiler. Ne olduğunu bile bilmiyordum. Anlattılar, deneyelim dedim. İkinci gün çok sevdim bu işi. Zannediyorum biraz başarılı da oldum. Halkın istediği, özellikle ailenin sevdiği bir üretimci oldum. Sinemalarım bir vakitler gişe rekorları kırıyordu. Sonra televizyona döndü iş reyting rekorları kırmaya başladı. 500 kısmı geçen ‘Çiçek Taksi’, ‘Arka Sokaklar’ dizilerim var. Halkı takip etmek ve yakın olmak sanıyorum bana bu başarıyı getirdi. Mesleğimle ilgili bir şey almak için yerli ve yabancı romanları çok okudum. Onları not alarak, yabancı romanları okuyarak, sinemaları seyrederek ilerledim. Gözümden rahatsızlığım, çok okumak ve çok izlemekten kaynaklanıyor. Benim 92 bin ciltlik kütüphanem var.”
“Çok okuyan mı çok gezen mi bilir diye sorsak?”
“Çok da gezdim. Bütün Avrupa ülkeleri Amerika, İran ile İtalya, Hong Kong, Yunanistan ve Fransa ile co-prodüksiyon (ortak yapım) yaptım. Yunanistan ile ‘Yabancı Damat’ dizisi Türkiye’deki dizilerin dünyaya satılmasının birinci örneğidir. Dizi Yunanistan’da oynadığı vakit güya sokaklarda nüfus sayımı vardı. Yunanistan Dışişleri Bakanı Dimitrios Avramopulos beni davet ettiği ve Türk-Yunan dostluğu ismine ödül verdiği vakit, ‘Biz pazartesi mecliste çalışırız. Dönerken arkadaşlara sorardım. Sokaklar çok tenha, niçin?’ Türk dizisi oynuyor, derlerdi. Ofise gittiğimde sekreterler, müdafaalar yerinde yok. Çağırıp onlara ‘Hani siz Türkiye düşmanıydınız? Türkleri sevmezdiniz? Ne oldu?’ demiş. ‘Efendim, bu diğer dediler. Sanatkarlar, müzisyenler, siyasetçiler, atletlerin yapamadığını sen bir diziyle yaptın. O yüzden seni takip ediyorum, davet ediyorum.’ dedi. Yabancı Damat’ın aldığı sayıya ulaşabilmiş dizi yok.”
“Sevilmenizin ve tutmanızın formülü nedir?”
“(Turgut) Özal’ın Devlet Planlama Lideri olduğu devirde onun transferi sayesinde getirdiğim, Cannes Sinema Şenliği’nde gördüğüm görüntüyü 1978’de Türkiye’ye soktum. Bunu üniversitelerden evvel kendisi biliyordu ve tüm gelişmeleri takip ediyordu. ‘Avrupa’daki Türkler, Türklüğünü, benliğini, kimliğini, dinini, lisanını kaybetmek üzere.’ diyerek beni destekledi. Yıllar geçti, Özal başbakan oldu. ‘İcraatın İçinden’ devrinde onunla 1985- 1991 ortası çalıştım. Turgut Bey’den sonra Yıldırım beyefendi, daha sonra Mesut Yılmaz Bey’e kadar devam ettik. Özal bana, ‘Ülkemizin insanını biliyorsun, tanıyorsun.’ dedi. Uyduyu Türkiye’ye getirdim. TRT kurumu sonrası birinci televizyon stüdyosunu kurdum. Büyük ses getiren çekimler yaptım. Sonra TİM’i kurdum. 71 ülkeden kümeler getirdim. Çin’den ve Sovyetler Birliği’nden mükafatlar aldım. Sonra TÜRVAK Müzesi’ni, Sinema Eğitim Merkezi kurdum. Zelzele periyodunda Sakarya’dan burslu öğrenciler okuttuk. Onların yüzde 90’ı televizyonların üst seviyelerinde çalışan ve yapım şirketleri kuran gurur duyduğum bireyler oldu. Sinemaya emek vermiş işçilerin vefatından sonra muhtaçlık sahibi ailelerine yardımcı oldum.”
“Gidenlerden en çok kimleri özlüyorsunuz?”
“Hepsini çok özlüyorum. Gidenin yerine konmuyor hanımefendi. Giden gidiyor! Bir tane Hulusi Kentmen’in, Öztürk’ün (Serengil), Necdet Tosun’un yerine konmuyor. Onların ahlakı da, terbiyesi de, sevgisi de oburdu.”
“BİR OYUNCUNUN HAFTADA 100 BİN ALMASI OLAĞAN DEĞİL”
“Şöhretin değiştirmediği isimler diyebilir miyiz onlara?”
“Tabii. Eskilerde para yoktu. 3 kuruşa çalışıyordu. Televizyon yoktu. İmkansızlıklar içindeydiler. Haftada 100 bin alan sanatçı var televizyonda. 70-80 tanesi 20- 50 ortası alıyor lakin 100 bin alan bile var.”
“Reklam bütçelerinin yüksek olduğu düşünülürse 100 bin alması bir oyuncunun olağan mi olağandışı mi sizce?”
“Değil doğal. Hiçbir vakit olağan değil. Her şey aşikâr yani. Özellikle şu devirde, ekonomik sorun ve darboğazın ortasında.”
“Safranbolu’da Karabük Üniversitesi Türker İnanoğlu İrtibat Fakültesi ismini verdiğiniz bir okul yapıyorsunuz. Bahsedebilir misiniz? Temelini ne vakit atıyorsunuz?”
“Bir ay içinde. Ben Safranboluluyum. Safranbolu’yu da çok seviyorum. Ömrüm iki yerde geçti, hem Safranbolu hem Kanlıca. İki yeri de çok seviyorum. Safranbolu Karabük Üniversitesi Fahri Doktora Mükafatı verdi. Onu almaya gittiğimde çok keyifli oldum. Arkadaşlarımı, dostlarımı gördüm. Yıllardır gitmiyordum. Orada bahtsız bir kaza geçirmiştim. Mükafatı almaya gittiğimde arkadaşlarım, ‘Seninle memleketlimiz olarak iftihar ediyoruz. Bir şey bırak buraya.’ dediler. İrtibat fakültesi yapma fikrini attılar. Kaymakamlık binası vardı. Çok hoş bir yerdeydi. O taşınacakmış. Oranın yerine bizim üniversiteyi kuruyoruz.”
“Hangi kısımlar olacak içinde?”
“İçinde Sinema, televizyon, tiyatro, gazetecilik, bağlantı, fotoğrafçılık, dijital, toplumsal medya kısımları olan bir okul olacak. Sanıyorum en düzgünü olacak. İstanbul’dan da arkadaşlarımızı göndereceğim. Ayda bir kez gidecekler. Her hafta farklı bir hoca gidecek. Bir üniversite olacak. Bunu da devlete hibe edeceğim.”
“BEN İMPARATORLUK KURDUM ÜLKEMİZDE”
“Dijital medya deyince kızınızı konuşmak isteriz. Kızınız dünyada ses teknolojileri üzerine ödül almış bir yazılımcı. Ondan ve çocuklarınızdan biraz bahsedebilir miyiz?”
“İki çocuğum, iki torunum var ve hepsini de çok seviyorum. Zeynep, Koç Üniversitesi’ni birincilikle bitirdi. Harvard’a gitti ve güzel bir dereceyle bitirdi. Ondan sonra Cambridge Üniversitesi’nde doktorasını yaptı. Sonra Google’da çalışmaya başladı. Oradan yükselerek çalışmasına devam etti. İftihar edilecek bir kız. Her taraftan teklifler alıyor. Hem elektrik-elektronik mühendisi oldu Harvard’da, hem de yüksek lisansını Bilgisayar Mühendisi olarak yaptı. Dünyanın en büyük üç üniversitesini halletti.”
“Oğlunuz İlker İnanoğlu da yurt dışında okudu değil mi?”
“Evet. Evvel İngiltere’de, sonra Fransa’da okudu. Onun da Türkçe’den uygun İngilizce ve Fransızcası vardır. Artistliğe ve filmciliğe meraklıdır. İnşallah onlar burayı halledecekler.”
“Oğlunuz biraz daha sizin izinizden gidiyor galiba”
“Affedersiniz ukalalık olarak almayın, ben imparatorluk kurdum ülkemizde, her şeyiyle. Benim gönlüm bunu devam ettirmelerinden yana.”
“Sizden sonra diye mi düşünüyorsunuz? Allah uzun ömürler versin”
“Evet, artık 83 yaşındayım. Şu okul işini halledeyim. Başımda şu an söyleyemeyeceğim bir fikir daha var. Şayet onu da yaparsam sonra da bitti her işim. Ancak ikincisi artık bilinmeyen tuttuğum bir bahis.”
“Merak edilen bir mevzu, sormadan geçemeyeceğim. Türkiye’nin en hoş hanımlarından biri olan Gülşen Bubikoğlu ile memnun bir evliliğiniz var. Fakat bir sır üzere yaşıyorsunuz.. Neler yapıyorsunuz birlikte özel hayatınızda?”
“Valla ben çok hastalık geçirdim. 6 büyük ameliyat oldum. İkisi akciğer kanseri, biri aort damarından. Kalbime birtakım süreçler yapıldı. Yüzümde de 2 tane, en tehlikelisi Malign Melanom cinsinden kanser çıktı. Bunlar büyük ameliyatlar. Bu son olaylarda belim ve omurgamı kırdım. Hastalıklarla çok uğraştım. Ben dışarı çıkmıyorum. Münasebetiyle Gülşen de çıkmıyor. Bunun için sır üzere kalıyor. Ben lakin cenazeye giderim. Her cenazeye giderim. İkincisi nikah salonuna yahut ailede yapılan nikah merasimlerine giderim. Varlıklı şatafatlı, eğlenceli düğünlere gitmiyorum, gidemiyorum. Onun için bir sır üzere kalıyoruz. Lakin olağan bir hayatımız var. Bodrum’da bir konutumuz var. Sapanca’da çiftliğim var. Kanlıca’da meskenim var babadan kalma.”
“2000’LERDE SİNEMAYA ZEHİR ÜZERE ÇOCUKLAR GELDİ”
“Nasıl bir babasınız?”
“Vallahi dışarıdan beni sert görüyorlar. Lakin biraz yakınlaştıktan sonra anlıyorlar, çok yufka yürekli, yumuşak bir beşerim. Güzel babayım ben. Çocuklarıma çok uygun bir eğitim verdim, çok yeterli bir hayat sundum onlara.”
“Baba için kız çocuk daha farklı olur derler”
“Yok, ikisi de birebir. Artık bir torun var Zeynep’in oğlu. O biraz hepsini solladı. Üniversite mezunu bir torunum var İlker’den. Amerikalı o. Olağan Türkçe bilmediği için tam kaynaşamadık onunla. Öbürü açıyor telefonu, ‘Neredesin dede? Niçin gelmiyorsun?’ diye başlıyor konuşmaya.”
“Sizce Türk sinemasının en düzgün sineması, en yeterli bayan ve erkek oyuncusu ve en âlâ direktörü kimdir?”
“Ben hepsiyle bir sevgi yumağı üzere oldum. Eni yok bunun. Türkan Şoray’ı da çok sevdim, Hülya Koçyiğit’i de, Fatma Girik’i de, Filiz’i (Akın) de, Gülşen’i (Bubikoğlu) de. Hepsi benim en çok sevdiğim şahıslar. Bir tarafta da Ayhan Işık, Cüneyt Arkın, Tarık (Akan) özellikle Allah rahmet eylesin, Kadir (İnanır), Sadri Alışık, çok canımdı. Kemal Sunal yakın arkadaşımdı. Enler yok. Siyah beyaz bir sinema söyleyeyim. Memduh Ün’ün yaptığı Üç Arkadaş’a aşık olmuştum. Lakin Türk sinemasına asistan olmama vesile olan ‘Kanun Namına’ ve ‘Allahaısmarladık’. Kemal Sinema’nın sinemalarıydı sanırım.”
“Son devir sinemayı nasıl buluyorsunuz? Beğendikleriniz?”
“Çok hoş buluyorum. Gözümden ötürü fazla sinema seyredemiyorum. Ancak 1990’lı yıllarda sinemalar yapıyorlar ancak kendileri bile anlamıyorlardı kestirim ediyorum. Sanırım karı-koca kendileri izliyorlardı. Lakin 2000’lere geldiğimizde çok zehir üzere çocuklar geldi. Bunun nedeni eğitim. 18-20 üniversitede sinema eğitimi veriliyor. Hepsi pırıl pırıl. Allah yollarını açık etsin. Biz Yeşilçam sineması olarak zahmetini, külfetini çok çektik. Onlar inşallah sefasını sürer, dünya çapında eserler yaparlar.”
“Duvarlarınızı süsleyen yıldızların içinde filmlerinizin başrol oyuncularınızı görüyoruz fotoğraflarda.”
“Bunlar benim göz bebeğim. Onlara bakarak eski günleri yad ediyorum. Hepsi bir mücevherdir farklı başka hepsi.”
“Kimisinde siyah kimisinde beyaz etiket var.”
“Siyah olanlar vefat edenler, beyazlar hayattakiler.”
“Siyah ve beyazlara bakınca güya yarı yarıya üzere. Siz saydınız mı? Siyahlar çoğunlukta galiba değil mi?”
“Aman saymayayım, üzülüyorum sonra. Bazen gece yarıları siyah beyaz sinemaları veriyorlar kimi kanallar. Özellikle ramazanda. Onları seyrederken ağlıyorum. İnsan yaşlanınca daha hisli, daha duygusal oluyor. Seyretmeyeceğim diyorum, tekrar seyrediyorum ve hüngür hüngür ağlıyorum.”
“ÖZTÜRK SERENGİL, ÇOK KOMİK, HARİKULADE BİR OYUNCUYDU”
“Onları özlediğiniz için mi ağlıyorsunuz?”
“Onlarla geçen anılar gözümün önüne geliyor.”
“Bir fotoğrafta Öztürk Serengil ile bir yerdesiniz, çok genç hali.”
“Çok komik, harikulade bir oyuncuydu. Meczuptu biraz. Gerçek meczuptu. Mecnun üzereydi. Onunla setlerde çalışırken vakit kahkahalarla geçerdi.”
“Özellikle Yeşilçam’da birtakım kıymetleri ön plan çıkarmayan ve daha aşağı gösteren devir olduğu istikametinde bir tenkit var. Siz de katılıyor musunuz?”
“Duymadım. Katılmıyorum da. Ben ne seks sineması, ne karate, ne dini sinema yaptım. İdeolojik tarafı olan sinema yapmadım.”
“Şu sıralar kitap hazırlığındaymışsınız?”
“Acısıyla Tatlısıyla Türker İnanoğlu Yeşilçam’ı Anlatıyor, kitabını yazıyorum. Türk sinemasını, acısıyla tatlısıyla, yaşananları, içinde draması ve komedisiyle hiç kimsenin özeline girmeden hazırladığım bir kitap bu. Tatlı fakat dramatik olanlar da var içinde. İntihar edip ölen arkadaşlar da var. Daha devamı var yazıyorum. Yarısı bitti.”
“Kim var intihar eden yazdığınız kitapta?”
“Suphi Kaner.”
“Niçin intihar etti?”
“Fazla alkolden. Türkiye’nin en güzel çağdaş komedyenlerindendi. Sadri’den (Alışık) evvel. Onun iki çocuğunu yıllar sonra terörist olarak yakaladılar. Çok üzülmüştüm lakin yapabileceğim bir şey yoktu.”
“Yeni bir projeniz var mı?”
“Evet. Art Sokaklar dizisi devam ediyor. Artık bir de Nobel Edebiyat mükafatını alan Mısırlı Necib Mahfuz’un ‘Başlangıç ve Son’ isimli kitabını dizi yapacağım. Telif hakkını aldım. Yılbaşını bulur başlaması.”