İran devlet medyasına nazaran, Finlandiya’ya resmi ziyaret gerçekleştiren Şık, mevkidaşı Pekka Haavisto ile görüşmesinin akabinde ortak basın toplantısında konuştu.
Washington ile Tahran ortasında müzakereye kapıları kapatan Şık, orta buluculuk konusunun da her şeyden evvel ABD’nin taahhütlerine bağlı kalması için ele alınabileceğini söz etti.
Zarif, “İran, yeni bir nükleer mutabakat için ABD ile müzakereden yana değildir. ABD ile ayrıntılı olarak müzakere ettik ve masadan kalkan biz olmadık. Herkesin razı olacağı bir muahede yoktur. Kimsenin muhalif olmadığı bir muahede düzgündür.” sözlerini kullandı.
ABD’nin İran’a yaptırım uygulamakla yetinmediğini diğer ülkeleri de buna mecbur bıraktığını lisana getiren Şık, Washington’u gerginliği artırmakla suçlayarak, Cebelitarık Özerk İdaresinin hür bıraktığı petrol tankeriyle ilgili “mahkemeden büsbütün siyasi bir karar çıkarttığını” savundu.
İran petrolünün satışına milletlerarası hiçbir kuruluşun yaptırım uygulamadığını aktaran Şık, “ABD yaptırımları nedeniyle petrol tankerlerimizin rotasıyla ilgili şeffaf olamıyoruz. Zira ABD, alıcı ülkelere ziyan vermeye çalışıyor.” dedi.
“İRAN AB’NİN KARARLARINA BAĞLI DEĞİLDİR”
İngiltere ve Cebelitarık idaresinin İran petrol tankerini alıkoymak için yasal destekten mahrum olduğunu söyleyen Şık, “İran Avrupa Birliğinin (AB) kararlarına bağlı değildir. AB de birliğe üye olmayan hiçbir ülkeye aldığı kararları dayatmıyor. Petrol tankerinin bırakılmasından mutluyuz ve bu adımın gerginliğin sona ermesine yol açmasını ümit ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
İran Dışişleri Bakanı Şık ayrıyeten Helsinki temasları çerçevesinde Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ile bölgesel ve memleketler arası gelişmeleri görüştü.
ABD idaresi, İran’la 2015’te imzalanan nükleer mutabakattan Mayıs 2018’de tek taraflı çekildikten sonra Tahran’a yönelik yaptırımları yine uygulamaya başlamıştı.
TANKER KRİZİ NASIL BAŞLADI?
İngiltere’ye bağlı Cebelitarık Özerk İdaresi, 4 Temmuz’da, Suriye’ye yönelik ambargoları ihlal ettiği gerekçesiyle Panama bayraklı “Grace 1” isimli İran tankerini alıkoymuştu. İranlı yetkililer ise tankerin bırakılmasını, aksi halde misillemede bulunacaklarını açıklamıştı.
İran İhtilal Muhafızları Ordusu da 19 Temmuz’da İngiltere bandıralı Steno Impero isimli petrol tankerini Hürmüz Boğazı’ndan geçişi sırasında denizcilik kurallarına riayet etmediği gerekçesiyle alıkoyduğunu duyurmuştu.
Cebelitarık Yüksek Mahkemesi, İran tankerini 15 Ağustos’ta hür bırakma kararı almış fakat ABD’deki Columbia Bölge Mahkemesi, İran tankerine el koyma kararı çıkarmıştı.
İran, “Grace 1” isimli tankere özgür bırakıldıktan sonra kendi bayrağını çekmiş ve ismini “Adrian Darya-1” olarak değiştirmişti.
İran’a ilişkin tanker, dün mahallî saatle 23.30’da Cebelitarık’tan ayrılarak Yunanistan’ın Kalamata Limanı’na gerçek denize açılmıştı.