Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, CNN Türk’te Hakan Çelik’in sunduğu “Hafta Sonu” programına katıldı.
Sağlık alanında yerlileşme ve millileşmenin kıymetine değinerek kelamlarına başlayan Koca, “Şu anki durumumuz ilaçta yerlileşme oranımız yüzde 48, yani dışa bağımlılığımız yüzde 52. 2017’de yüzde 46 idi, 2018’de yerlileşme oranı yüzde 48’e çıktı. Aygıtta yerlileşme oranımız daha düşük, dışa bağımlılığımız yüzde 82 oranında, aşıda yüzde 100’e yakın, tıbbi gereçte de yüzde 80’lere yakın dışa bağımlılığımız kelam konusu. Önümüzdeki periyotta, ilaç, tıbbi aygıt ve aşıda yerlileşmeyi artıran ve dışa bağımlılığı her geçen gün azaltan bir strateji ve yaklaşım içerisinde olacağız ve bu mevzuda son derece kararlıyız” tabirlerini kullandı.
Dünyada giderek artan ve Türkiye’de de kısmen görülen aşı reddiyle ilgili açıklama yapan Koca, yerlileşme ile birlikte aşı reddinin de azalacağını düşündüklerini belirtti. Aktüel aşı oranının yüzde 96 olduğunu aktaran Koca, bu manada şu an rastgele bir tehlikenin kelam konusu olmadığını tabir etti.
Bireysel ilaçlarda gereç ve aygıtla ilgili üniversitelerin potansiyelini ölçmeye yönelik bir düzenek kurulacağını duyuran Koca, “Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) pazartesi günü kişisel ilaçla ilgili bir davette bulunacak. Bu davette, ülkenin birikimi olan üniversitelerimiz dahil olmak üzere kendi geliştirdikleri yahut geliştirme potansiyeli olan muhakkak alanlar belirtilerek davete çıkılmış olacak. Biz burada ilaç, materyal, aygıt ve aşıda potansiyelimizi görmek istiyoruz” diye konuştu.
“AŞININ YÜZDE 100 YERLİLEŞMESİ GEREKTİĞİNE İNANIYORUZ”
Aşı konusunda birçok ülkeye üst seviye ziyaretler ve görüşmeler yapıldığını belirten Koca, “Biz 2023 yılına kadar aşıyı yüzde 100’e yakın mutlak yerlileştirmemiz gerektiğine inanıyoruz. Bunun için önümüzdeki ağustos ayında Türkiye’de üretilmesi tamamlanmış difteri, tetanoz aşısının ruhsatı birinci kere verilmiş olacak” biçiminde konuştu.
Tedavi için yurt dışına çıkan hasta sayısında azalma olduğunu kaydeden Koca, şunları söyledi:
“Küba’ya aşı ve gibisi yaklaşımlar için bir efsane olarak gidenlerin olduğunu biliyoruz, mesela akciğer kanseri üzere. Bununla ilgili biz bilgileri net bilmek istiyoruz. Küba’dan bir takım Türkiye’ye çağrıldı, onlarla görüşmeler yapıldı. Biz yapılan tedavinin sonuçlarını, klinik araştırmalarını net bilmek istiyoruz. Yapmak istediğimiz, Bilkent Şehir Hastanesi’nde olmak üzere birtakım klinik araştırmaları spesifik kimi hastalıklarla ilgili Küba ile iş birliği içerisinde başlatmaktan yanayız. Bununla ilgili önümüzdeki devirde açıklayacağız. Birtakım araştırmaların önünü açmak istiyoruz. Bilkent de bu manada klinik araştırma merkezi olarak planlanacak.”
HIV ve AIDS hastalarına yönelik tedavinin fiyatsız verildiğini hatırlatan Koca, “Bütün hamilelerin mutlak HIV taramasını yapan olmak istiyoruz. HIV eskisi üzere tedavi edilemeyen, öldüren bir hastalık olmaktan giderek çıktı. Bilhassa HIV, AIDS ile ilgili ilaçları Türkiye’de biz parasız uyguluyoruz, vatandaşlarımız bunu bilsin, fiyat alınmadan, bilinen hastalara mahremiyet çerçevesinde fiyatsız sürdürüyoruz. HIV artık tedavi edilebilir bir hastalık noktasına geldi. Yeni kuşak ve değerli olan fakat bizim fiyatsız olarak uyguladığımız tedavi formundan kaçınmamalı. Bu mevzuda ilgili merkezlerde tedavilerini fiyatsız devam ettirmelerini önemsiyoruz” dedi.
“10’UNCU KENT HASTANEMİZİ BURSA’DA AÇACAĞIZ”
Şehir hastanelerini çok önemsediklerini belirten Koca, “Özellikle bulundukları bölgede sıhhatte en üst noktada tedavinin yapılabilir olduğu ve hastanın bir diğer ile sevk edilmeden multidisipliner bir yaklaşımla tedavisinin yapılabildiği son sıhhat üssü olarak tanımlıyoruz. 9 tane kent hastanemizi açtık, 10’uncu hastanemizi ise 10 gün içerisinde Bursa’da açacağız. Bin 355 yataklı, kent hastanemiz hizmete hazır hale gelecek. Burada bilhassa şunu yapmak istiyoruz; her vilayette sıhhat üssü olabilecek, ismine kent ya da bölge hastanesi diyebileceğimiz hastane yapılarını oluşturup ve buraya hastanın geliş düzeneğinin da formlandığı, buralardan spesifik özellikli hizmetlerin yapılabilir olduğu hastaneleri hedefliyoruz 2023’e doğru” biçiminde konuştu.
Şehir hastanelerinde memnuniyetin hem işçi hem de hastalar açısından yüksek seviyede olduğunu söz eden Koca, Eskişehir’de memnuniyet düzeyinin yüzde 98’lerde, Elazığ’da ise yüzde 99 düzeylerinde olduğunu söyledi.
Hastane içerisindeki uzun aralara yönelik yürüyen merdiven sayılarını artırmaya devam ettiklerini vurgulayan Koca, golf araç sayısını artıran, ulaşımı kolaylaştıran bir yaklaşım içerisinde olduklarını kaydetti. Koca, 2023’e kadar amaçlarının toplam 44 bin 404 toplam yatak kapasiteli 32 kent hastanesi olduğunu aktardı. Koca, bütçe içesinde sıhhatin eğitimden sonra ikinci sırada geldiğini ve 2019 yılında sıhhat hissesinin 157 milyar lira olduğunu söz etti.
Koca, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz kamuda çalışan 625 bin toplam sıhhat kesiminde özel dahil olmak üzere çalışan 1 milyon 25 bin sıhhat ordusundan bahsediyoruz. İlgiyle ve sevgiyle çalışan sıhhat ordumuzu önemsiyoruz. Sıhhatte dönüşümü fakat işçimizle yapabileceğimize inanıyoruz.”
2019’da 29 bin 689 sıhhat çalışanı alımı olacağını belirten Koca, “Bunun birinci etabı olarak 6 bin 829 hemşire, bin ebe ve 3 bin sıhhat memuru olmak üzere odyolog, psikolog, diyetisyen, fizik tedavi üzere alanlarda 12 bin çalışanın alımı için önümüzdeki ay ilana çıkılacak. Önümüzdeki ay olmasıyla ilgili bütün hazırlığımızı yaptık, kılavuz hazırlığımız bitti. ÖSYM’ye gönderdik” tabirlerini kullandı.
Sağlık Bakanlığı’nın bu bahisle ilgili bütün çalışmalarının tamamlandığını kaydeden Koca, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Özellikle altını çizerek söylemek istiyorum, 12 bin çalışanın alımı da bugüne kadar olduğu formuyla KPSS ile olacak. İkinci etabı ise, yani 29 bin 689 sıhhat işçisi alımını tamamlayacak olan 17 bin 689 işçisi de muhtemelen Eylül-Ekim’de ÖSYM’nin takvimine nazaran planlamış olacağız. İşçinin KPSS ile alımı konusundaki metot daha bir hakkaniyetli ve bu manada başarıyı endeksleyen bir yaklaşım üslubu olduğu için bunu devam ettirmek, en azından hakkaniyetli olma noktasında bu sistemin daha yanlışsız olduğunu düşünüyoruz.”
Koca, yardımcı sıhhat işçisiyle ilgili son periyot sayıca giderek artan ancak nerede kimlerin çalışabilirliliğinin net olmadığını bildiklerini söyleyerek, “Bununla ilgili de diyaliz teknikerlerinin nerede-nasıl çalışması gerektiğiyle ilgili bir yönetmelik düzenlememiz oldu. Yani daha evvel hemşirelerin bilhassa sertifikayla devam ettirdikleri bu hizmetleri, diyaliz teknikerlerinin var olduğu bir süreçte öncelikle diyaliz teknikerlerinin çalışmasını belirten bir yönetmelik. Benzeri halde başka yardımcı sıhhat işçisi için de bu yönetmelik hazırlıkları yapılıyor. Yüklü çalışanlarımızın bilhassa mesleksel olarak eğitim aldıkları alanla ilgili yerlerde çalışmasıyla ilgili yönetmelik çalışmalarımız da devam ediyor” dedi.
“BAHAR PROJESİ 4 VİLAYETTE DEVREYE GİRECEK, 2023’E KADAR 40 MERKEZ OLACAK”
Sağlığın dijitalleşmesini önemsediklerini lisana getiren Koca, e-nabız sistemini 11 milyon kişinin faal olarak kullandığını ve sisteminin dijitalleşmeye verilen örnek manasında İçişleri Bakanlığı ile birlikte yürütülen çalışma kapsamında “doğum bildirim sistemi” ile kimlik dokümanının ulaştırıldığı takdirde, devam eden çalışmaların yıl sonunda bütün Türkiye’de yürürlüğe gireceğini, bebeklerin kimliğinin meskenlerine teslim edileceğini belirtti.
Obezitenin de Sıhhat Bakanlığı gündeminde değerli bir alana dahil olduğunu ayrıyeten obezitenin dünyanın en büyük ve tehlikeli bir sorunu olduğuna dikkati çeken Koca, “Çocukluk çağı devrinde 3’te 1’i obez yahut fazla kilolu olduğunu biliyoruz ve birçok hastalığı tetikleyen öge olduğunu da biliyoruz. Hasebiyle önümüzdeki periyotta bu manada obezite ile çabayı çok önemsiyoruz. Hareketli hayat noktasında son derece güçlü bir yaklaşım sergilemeye ve bununla ilgili Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile de diyalog içerisindeyiz” biçiminde konuştu.
Koca, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay koordinatörlüğünde devam eden “Bağımlılıkla Çaba Kurulu”nun, geçtiğimiz hafta gerçekleşen toplantısında değerli kararların alındığını söyleyerek, şunları kaydetti:
“Bağımlılıkla gayrette, arındırma ve tedavi boyutuyla ortalama 30 gün hastalarımızı tedavi ediyoruz fakat devamında bu hastalarımızın tekrar toplumsal ömründe, tıpkı ortamda tekrar tedaviye başladığını, bu oranın da değerli olduğunu ve muvaffakiyetin yüzde 25’lerde olduğunu biliyoruz. Biz bilhassa yeni periyotta, dünyada da olduğu biçimiyle tedavi sonrası rehabilitasyon periyodunu son derece önemsiyoruz ve buna ‘Bahar Projesi’ dedik. Bunu bilhassa yataklı kurumlarımızın sayısını da önümüzdeki devirde artırarak, Erenköy’de başlattığımız ve şu an Tuzla’da devam eden 49 yataklı Bahar Projemizi de başlatmış olduk. Bağımlılıkla çabada, arınma ve tedavi sonrası rehabilitasyon periyodunda Yeşilay ile yakın iş birliği içerisinde, bu hastalarımızı bilhassa hem meslek edindirme, olağan hayata kazandırma manasında aileleriyle birlikte toplumsallaşmalarını sağlayarak 6-9 ay merkezlerimizde rehabilite etmeyi planlıyoruz. Bu uygulamalarımızda hiçbir fiyat almıyoruz. Önümüzdeki yıl, Bahar Projesi 4 vilayette devreye girecek ve 2023’e kadar bu merkezlerimizin sayısını 40 merkeze kadar ulaştırmak istiyoruz.
Şehir Hastaneleri’nin devreye girmesiyle var olan eski hastanelerimizin bir kısmını yer yer Bahar Projesi için kıymetlendirmek istiyoruz. Bu manada yapılan çalışmalar doğrultusunda da daha süratli bir Bahar Projelerinin devreye girişi kelam konusu olacak. Yeşilay’ın da birlikte koordine ettiğimiz benzeri çalışmaları var, bu manada merkez sayılarını 2023’e kalmadan erken devirde tamamlamayı hedefliyoruz. (Bahar Projesi çalışması) Sayının artması, rehabilite edilmesi, meslek edindirme, ayrıyeten iş ortamı sağlıyor olmak. Erenköy’de başlayan ve İŞKUR ile birlikte 22 hastamızın 11’ini kendi hastanelerimiz ve kurumlarımızda iş imkanı sunduk, çalışmaya başladılar. Yani (Bahar Projesi) iş ortamını da düzenleyen, kapsamlı, bütüncül bir yaklaşım şekli olacak.”
“TÜRKİYE’Yİ SIHHAT ÜSSÜ YAPMAK İSTİYORUZ”
Organ nakli ile ilgili datalar aktaran Koca, “Avrupa’da organ nakli sayımız birinci sırada. 2017’de toplam 4 bin 902 iken, 2018’de 5 bin 600’e yakın organ nakli gerçekleşti. Dünyada canlıdan bağışın daha fazla yapıldığı ülke Türkiye. Yüzde 75’i canlıdan, yüzde 25’i kadavradan. Maksat her geçen gün kadavradan bağışın da artırılması olmalı. Zira şu an 26 bine yakın organ nakli için bekleyen hastamız var” dedi.
Sağlık turizmini önemsediklerini söz eden Koca, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Biz Türkiye’yi tıpkı vakitte sıhhat üssü yapmak istiyoruz. Bunun için milletlerarası hasta hizmetleri anonim şirketleri ismi altında, dünyada örneği olmayan bir kamu şirketi oluşturuyoruz. Kamu ismine çalışan bir şirketten bahsetmiyoruz. Kamunun dinamiklerini bir formda sıhhat turizminde daha dinamik tutan bir yapı olsun istiyoruz. Hem özel bölümün, hem üniversitenin, hem kamunun potansiyelini milletlerarası pazara pazarlayan güçlü bir merkez olsun istiyoruz.
Sağlık ateşelerinin de değerli gördüğümüz birçok ülkede olması istikametinde bir karar aldık. Sıhhat turizmi kıymetli, hem devletler hem de yarı kamu sigorta şirketleriyle bağlarımız oluyor. Bu bağları de götüren bir yapıyı oluşturmaktan yanayız. Dünyada sıhhat turizminden hisse alan ülkelerin yapmadığı, bizim yapmak istediğimiz, kıymetli ülkelerde ve kentlerde teşhis merkezleri açmak istiyoruz. Yani tomografi ve MR’ın olduğu özel kesime açtığımız hastanın yerinde görülüp gerektiğinde burada tedavisi yapılan hastanın orada takip edildiği merkezler açmak için karar aldık.”